V13.1: INTRODUCTIE
Hoofdstukvraag
Hoe kun je eigenschappen van sterren en sterrenstelsels bepalen uit de op aarde waargenomen/gemeten straling?
Dit hoofdstuk gaat over de uitgezonden straling van sterren en sterrenstelsels in het heelal en hoe je daaruit eigenschappen van die objecten kunt bepalen.
Deelvragen
– Welke soorten E.M.-straling vanuit de ruimte kun je waarnemen en hoe bepaal je de temperatuur van het oppervlak van een ster uit het spectrum van de uitgezonden straling? (13.2)
– Hoe bepaal je de afstand tot een ster uit de op aarde gemeten intensiteit van de uitgezonden straling? (13.3)
– Hoe bepaal je de samenstelling van het oppervlak van een ster uit het spectrum van de uitgezonden straling? (13.4)
– Hoe bepaal je de (relatieve) snelheid van een sterrenstelsel uit het spectrum van de uitgezonden straling en daarmee de afstand tot de aarde? (13.5)
Voorkennis Elektromagnetische straling:
– Het elektromagnetisch spectrum bestaat, in volgorde van toenemende golflengte λ, uit gammastraling, röntgenstraling, ultravioletstraling, zichtbaar licht, infraroodstraling, microgolven en radiogolven (Binas Elektomagnetisch spectrum). (V6.13 afb16)
– 
, λ is golflengte in meter, f is frequentie in hertz, c is de lichtsnelheid.
– Elektromagnetische straling is energie die als fotonen (golfdeeltjes) met de lichtsnelheid wordt overgebracht. De fotonenergie Ef is alleen afhankelijk van de frequentie volgens 
, Ef is de fotonenergie in joule, f is de frequentie in hertz, h=6,62607004×10-34Js (constante van Planck)
Filmpjes
Bekijk de filmpjes van Les V13.1.
Hubble
Powers of 10
Let’s talk about BIG
Largest galaxy
Zelf bestuderen
Bestudeer 13.1 uit het basisboek
Binas
Zie Binas ‘Gegevens van sterren’
Lesvoorbereiding
Welke vragen heb je zelf? Stel deze schriftelijk op…..